شـرايـط و آداب نماز به قدرى زياد است كه تمام نظام ها و روابط انـسـانـى را بـه طور خودكار
تنظيم و اصلاح مى كند. توجه به همه آثـار تـربيتى نماز كار مشكلى است ولى ما چند نمونه
آن را بيان مى كنيم:
1. ادب در بـرابـر سـخـن امـام جماعت: در نماز جماعت وقتى امام مشغول خواندن حمد و
سوره است بايد ساكت باشيم.
2. مـراعات حقوق ديگران: آب وضو, مكان نمازگزار و لباس او بايد حـلال و از مـال ديگران و
غصبى نباشد; حتى اگر از مال خمس نداده لباس تهيه كند, نمازش باطل است.
3. تـغـذيـه و بهداشت نمازگزار: اگر نمازگزار از مشروبات الكلى اسـتـفـاده كـرده باشد, تا
چهل روز نمازش مورد قبول نيست. لباس نـمـازگـزار نيز بايد پاك باشد و بهتر است به هنگام
نماز عطر و مسواك زد و موها را شانه كرد.
4. همسردارى: كسى كه به همسر خود نيش بزند, نمازش قبول نيست.
5. ولايت: كسى كه اهل نماز است ولى تسليم طاغوت ها است و ولايت و حـكـومـت
رهـبـران اسلامى را پذيرا نيست, نمازش قبول نيست; گرچه تمام عمر در كنار كعبه باشد.
6. نـظـم و ترتيب: در تمام كلمات و كارهاى نماز نظم و ترتيب به چشم مى خورد.
7. انـعطاف و هم آهنگى: امام جماعت بايد با مردم هم آهنگ باشد; بـه ايـن معنا كه مراعات
ضعيف ترين افراد را بكند. اگر كسى دير بـه جماعت رسيد, امام بايد كمى ركوع خود را طول
بدهد تا او نيز بـه نـمـاز بـرسد. مردم نيز بايد خود را با امام هم آهنگ كنند; مـثـلا كسانى كه
يك ركعت از نماز جماعت عقب هستند و در ركعت دوم بـه جـمـاعـت پيوسته اند, مى توانند
با نوعى انعطاف و تغيير در نماز جماعت شركت كنند.
8. اعـتـماد:اگر هريك از امام يا مردم در انجام قسمتى از نماز شـك كـردنـد, بـايـد بـه يك ديگر
اعتماد كنند; يعنى با توجه به رفتار ديگرى تصميم بگيرند.
9. ورزش:اگـرچه نماز براى انجام وظيفه الهى است, ولى طراحى آن طـورى اسـت كه در
لابه لاى نماز و حركات ركوع و سجود يك نوع حركت ورزشى نيز نهفته است.
10. آمـوزش اجبارى:نمازگزار بايد مسائل و احكام مورد نياز خود را فراگيرد.
11. آگـاهـى از اخـبـار: مـردم با شركت در نمازجمعه و جماعت با اخبار و مسائل دينى و
مشكلات مسلمانان آشنا مى شوند.
12. امـر به معروف و نهى از منكر:(حى على الصلوه) در اذان يكى از بزرگ ترين معروف ها
است.
نماز